"."
به زبان ساده می‌توان کروموزوم‌ها را به بسته‌های مواد ژنتیکی تشبیه کرد که درون هستهٔ سلول‌ها ذخیره شده‌اند؛ و در واقع به شکل مولکول‌های DNA همراه با پروتئین‌ها هستند که به این بسته‌ها کروموزوم گفته می‌شود و شبیه به حرف X است.
اکنون دانشمندان مؤسسه سرطان هلند به یک پاسخ بالقوه برای چرایی شکل کروموزوم رسیده‌اند. “بنجامین رولند” سرپرست گروه پژوهشی این مطالعه در بیانیه‌ای گفت: «به نظر می‌رسد که ما از مکانیزمی جهانی پرده برداشته‌ایم که سلول‌ها از طریق آن شکل دی‌ان‌ای خود را تعیین می‌کنند.»
این شکل در درجه اول به دلیل وجود پروتئینی به نام شوگوشین(shugoshin) است که در ژاپنی به معنای «روح نگهبان» است. بدن ما دائماً در حال فعالیت است و هر سلول تقسیم می‌شود تا دو سلول جدید ایجاد شود. در همین حال، کروموزوم‌ها DNA را در هسته سلول‌ها حمل می‌کنند. به این ترتیب DNA هر سلول کپی می‌شود و سپس به طور مساوی بین سلول‌های جدید توزیع می‌شود.
این مطالعه تاکید می‌کند که طی این فرآیند، سلول‌ها در فرآیند کپی کردن DNA خود، بسته‌های فشرده تشکیل می‌دهند. “رولند” می‌گوید: «در این فرآیند، سلول‌ها دو نسخه را از وسط متصل می‌کنند تا زمانی که تقسیم شوند. در زیر میکروسکوپ، چنین بسته‌ای شبیه X به نظر می‌رسد، همانطور که می‌توان در تمام کتاب‌های درسی زیست‌شناسی مشاهده کرد.»
در طول تقسیم سلولی، حلقه‌های کوهسین(cohesin) که سلول‌ها را در کنار هم نگه می‌دارند، باز می‌شوند و دو بازوی DNA را آزاد می‌کنند و به دلیل وجود پروتئینی به نام شوگوشین(SGO1)، این حلقه‌ها در وسط DNA به هم متصل می‌شوند. کوهسین یک کمپلکس پروتئینی است که جدا شدن کروماتیدهای خواهر را هنگام تقسیم سلولی، چه میتوز و چه میوز تنظیم می‌کند.
پژوهشگران این فرآیند پیچیده بیولوژیکی را که برای ایجاد شکل Xمانند کروموزوم کار می‌کند، اینگونه توضیح می‌دهند: «شوگوشین از یک کلید مولکولی استفاده می‌کند که دقیقاً در نوعی سوراخ کلید در کوهسین قرار می‌گیرد. با انجام این کار، حلقه های کوهسین را قفل می‌کند. از آنجا که شوگوشین در مرکز کروموزوم‌ها کار می‌کند، تنها در آنجا حلقه‌ها را قفل می‌کند و این به کروموزوم‌ها شکل X می‌دهد.»
پژوهشگران می‌گویند این کشف جدید می‌تواند به ما کمک کند تا در مورد نحوه عملکرد سلول‌هایمان بیشتر بدانیم. نتایج این پژوهش در مجله Nature Structural & Molecular Biology منتشر شده است.
